H-NADU verongelukt in Sevenoaks (UK)
KLM Fokker F.VIII H-NADU verongelukt kort na de start van Croydon op 22 augustus 1927
Toedracht Het vliegtuig Inzittenden Post
maandag 22 augustus 1927
Om 8.07 uur 's ochtends start KLM vlieger Evert van Dijk van vliegveld Croydon (Londen, UK) voor de lijnvlucht naar Schiphol. Aan boord zijn behalve mecanicien Brunklaus ook negen passagiers. Ongeveer 10 minuten na de start, als het toestel laag over een park van een groot Engels landgoed nabij Sevenoaks (iets ten Zuidoosten van Londen in het graafschap Kent) vliegt, knapt door een plotselinge windstoot de spandraad van het richtingroer waardoor dit voor een groot deel wordt afgerukt, evenals het verticale kielvlakje. De machine wordt onbestuurbaar en een noodlanding is onvermijdelijk. Het terrein is echter heuvelachtig en staat vol bomen. Door zeer kundig vliegwerk weet Van Dijk het toestel vlak te houden en "parkeert" het vliegtuig vervolgens in de kruinen van deze bomen. Daarbij raakt de rechtermotor een zware boom en wordt naar binnen gedrukt. De rechts naast van Dijk zittende boordwerktuigkundige Brunklaus, die niet in de riemen vast zit, wordt daarbij gedood. Zijn lichaam wordt na het ongeval bovenop de romp aangetroffen.
Van de negen passagiers blijven er twee ongedeerd. De overigen lopen evenals van Dijk, snijwonden op.
Door het halverwege de jaren 20 toegenomen luchtverkeer, vroeg de KLM aan Fokker om een groter toestel te ontwerpen dan de gebruikelijke Fokker F.VII. Reinhold Platz ontwierp daarop deze eerste tweemotorige Fokker, de F.VIII. De KLM bestelde eerst een exemplaar op proef. Dit werd de hier beschreven H-NADU die plaats bood aan 12-15 passagiers en, als eerste KLM vliegtuig, een pantry aan boord had (zij het nog geen stewardess). In de slechts 2 maanden van zijn bestaan bewees dit type zijn waarde voor de KLM, waardoor nog 6 exemplaren werden besteld.
De H-NADU werd in 1926 gebouwd in de Fokkerfabriek in Amsterdam Noord en kreeg fabrieksnummer 4993. Het vliegtuig was voorzien van twee luchtgekoelde Gnome-Rhône Jupiter motoren van 450 pk elk. Volgens het ongevallenrapport waren dit twee verschillende motoren: een Jupiter IV (no. 1098) en een Jupiter VI (no. 2217).
Het vliegtuig had een maximaal startgewicht van 5800 kg, een maximumsnelheid van 155 km/u en een vliegbereik van 700 km.De H-NADU kwam op 24 juni 1927 in dienst van de KLM en werd op deze dag (onder nummer 80) ingeschreven in het Nederlandse Luchtvaartuigregister. Op 25 juni werd de inaugural flight gemaakt naar Londen. Minister president Colijn was daarbij een van de passagiers.
Door het ongeval ging de H-NADU geheel verloren en de inschrijving werd op 5 september 1927 dan ook ingetrokken.Op 18 augustus, dus enkele dagen voor dit ongeluk, bracht Smirnoff, op verzoek van de Chef Vliegdienst rapport uit over zijn bevindingen met de nieuwe PH-NADU. Smirnoff stelde een aantal verbeteringen voor en gaf o.a. aan dat het richtingsroer naar zijn oordeel te zwaar ging. Hij "acht het gewenscht de overbrenging naar het richtingsroer kleiner te maken, zoodat de druk op de pedalen kleiner wordt".
De bemanning bestond slechts uit vlieger Evert van Dijk en boordwerktuigkundige J.L.A.M. Brunklaus.
De negen passagiers waren A. Broek (Zwolle), Mej. A. Dijkstra (Meppel), W. den Hertog (Alphen a/d Rijn), ?. Kauffman (KLM, Londen), Mr Macladgeon (Schotland), A.H.J. Odding (Meppel), dhr Roch (woonplaats onbekend) en het echtpaar Sengirke (Engeland).
persoonsinformatie
Evert van Dijk (Delft, 23 mei 1893) zou een van de grootste vliegers van de KLM worden. Diverse malen schreef hij historie met een bijzondere vlucht, o.a. met de eerste na-oorlogse KLM lijnvlucht naar New York op 21 mei 1946 met de DC-4 PH-TAR "Rotterdam".
De grootste roem vergaarde van Dijk in 1930 door als 2e vlieger (met luchtvaartlegende Sir Charles Kingsford Smith) met de wereldberoemde Fokker F.VII "Southern Cross", de oversteek te maken vanaf het strand van Portmarnock (Ierse oostkust) naar Harbour Grace, New Foundland (USA). Evert van Dijk werd daarmee de eerste Nederlandse oceaanvlieger en werd met de overige bemanningsleden groots gehuldigd, zowel in New York als op Schiphol. Hij overleed op 6 juli 1986.
J.L.A.M. Brunklaus (25, Sittard) was ongehuwd. Hij werd in Sittard, de woonplaats van zijn ouders, onder grote belangstelling begraven.
Er was 13 kg post aan boord (plus 144 kg vracht). Er is niets bekend over eventuele beschadiging van deze post (waardoor filatelistische "crashcovers" zouden zijn ontstaan).
